Culturgal

Char: as cartas que non escribimos

Litografías de Georges Braque
para unha edición ilustrada de Lettera amorosa, de René Char
(Xenebra: ed. Edwin Engelberts, 1963)



DÉDICACE (Dedicatoria)
René Char

(...) Nos paroles sont lentes à nous parvenir, comme si elles contenaient, séparées, une sève suffisante pour rester closes tout un hiver; ou mieux, comme si, à chaque extrémité de la silencieuse distance, se mettant en joue, il leur était interdit de s’élancer et de se joindre. Notre voix court de l’un à l’autre; mais chaque avenue, chaque treille, chaque fourré, la tire à lui, la retient, l’interrogue. Tout est prétexte à la ralentir. Souvent je ne parle que pour toi, afin que la terre m’oublie (...)».

«(...) Veñen mansiñamente canda nós as nosas palabras, tal que contivesen, arredadas, zume dabondo para permanecer pechadas un inverno enteiro; aínda mellor, como se, en cada beira da silenciosa distancia, apuntándose, lles fose prohibido botarse e unirse. A nosa voz corre do un ao outro; mais cada avenida, cada emparrado, cada espesura, turra dela, retena, interrógaa. Todo é pretexto para retardala. Acotío eu non falo máis que para ti, a fin de que a terra me esqueza (...)».

En Lettera amorosa;
París: Gallimard, collection Espoir, 1953
_______________________________
Tradución de Kavafinho

Cunqueiro tradutor

En 1991, morto xa Álvaro Cunqueiro, a editorial Galaxia publicou Flor de diversos, escolma realizada polo crítico Xesús González Gómez dunha presada de poemas traducidos polo autor mindoniense á nosa lingua. Na lapela da obra dise: «Contrariamente ó que se ten dito, as versións poéticas de Cunqueiro son dunha grande fidelidade ós orixinais, que é o primeiro requisito que debe ter unha boa traducción. O resto, quizais aquelo que a pode converter nunha pequena xoia literaria, depende do xenio do traductor. O de Cunqueiro era claro».

Don Álvaro regálanos nese libro versións de dous poemas de Baudelaire. Así e todo, neles rarea adoito a fidelidade ao orixinal. ¿Que quererían transmitirnos os responsables de Galaxia con «fidelidade»? Cunqueiro, e nisto concordo con el, semella elixir aquela aspiración de Walter Benjamin e Borges: «A tradución é unha forma»: transformar, ao cabo, na lingua de destino a arte do orixinal. Pero, ¿e logo a rima e a métrica? ¿Pódese prescindir dela traizoando ao pai da poesía moderna?

Deixo aquí unha nova versión dun daqueles poemas, o titulado «Sepultura». Deus me libre de querer emendarlle a plana ao de Mondoñedo.

NA CAMPA DUN POETA MALDITO
Charles Baudelaire

Se por caridade un bon cristián
leva ao lombo o teu pobre corpo,
e nunha morea de escombros
vaino enterrar, piadoso,

á hora mesma que buscan escondite
os lagartos e outros bechos,
tece a araña a súa tea
e fai a víbora os seus fillos.

Eternamente vas escoitar
sober da túa calivera de herexe,
os chíidos de vellas lúbricas,

os ouveos de tristes lobos,
a cháchara de miserables bruxas,
–e asesinos póndose de acordo, escondidos.

Tradución de Álvaro Cunqueiro
En Flor de diversos
Vigo: Galaxia, 1991

_______________________________

SEPULTURA
Charles Baudelaire

Se nunha noite plúmbea e fusca
un bo cristián, considerado,
ao pé dun cascallal sepulta
o teu corpo divinizado,

á hora en que as castas estrelas
capelexan de sono, cansas,
a araña urdirá a súa tea,
e a serpe expulsará a niñada.

E cada noite de cada ano
sentirás tronar no teu cranio
o ouveo do lobo da serra,

as lerias de vellos obsesos,
os laios de bruxas famentas
e os calotes dos ladroeiros.

Tradución de Kavafinho
_______________________________

SÉPULTURE
Charles Baudelaire

Si par une nuit lourde et sombre
Un bon chrétien, par charité,
Derrière quelque vieux décombre
Enterre votre corps vanté,

A l'heure où les chastes étoiles
Ferment leurs yeux appesantis,
L'araignée y fera ses toiles,
Et la vipère ses petits ;

Vous entendrez toute l'année
Sur votre tête condamnée
Les cris lamentables des loups

Et des sorcières faméliques,
Les ébats des vieillards lubriques
Et les complots des noirs filous.

En Les fleurs du mal
París: Poulet-Malassis et de Broise, 1857